Over Wimpy en Formosa
De nieuwe foodrealiteit van de jaren-2020 dwingt Albert Heijn opnieuw actief te worden in de horeca en foodservice. Maaltijdbezorgers snoepen omzet uit de schappen. Datzelfde doet de horeca in tijden dat de consument het geld kan laten rollen. Een blik op eerdere horeca-avonturen van ‘s lands grootste grootgrutter.
Met nieuwe concepten als Deli Kitchen, Bakery Café en Allerhande Kookt betreedt Albert Heijn een markt die het dertig jaar geleden achter zich liet. AH bewoog zich namelijk al in een heel grijs verleden op het pad van de horeca. De grootgrutter had bijna een eeuw geleden, in 1923, al tearooms onder de naam Formosa. Het was de bijvangst van de overname van een melkfabriek.
Lunchrooms
Vanaf 1959 pakt AH de horeca serieuzer op. Albert Heijn opent lunchroom American Corner in Amsterdam. President-directeur Albert Heijn, destijds een jonge dertiger, zei: “We moeten een behoefte kweken bij de Nederlanders om niet tussen de middag de uitgedroogde boterhammen van gisteren te eten.” Onder de naam Albert’s Corner start AH vervolgens lunchrooms in meer binnensteden. Maar hier blijf het niet bij. Omdat het autobezit toeneemt, verkassen deze lunchcorners naar snelweglocaties, waar ze later de naam AC Restaurant krijgen.
Hamburgers
Albert Heijn helpt in de tweede helft van de vorige eeuw en passant ook hamburgerketens uit de startblokken. Eerst is het betrokken bij de komst naar ons land van de Britse burgerformule Wimpy. In 1963 opent Wimpy in Amsterdam zijn eerste vestiging. Maar ook is Albert Heijn in 1971, zij het kortstondig, van de partij bij de lancering van McDonald’s in ons land. Het eerste restaurant van McDonald’s, aan de Vermiljoenweg in Zaandam, komt zelfs pal naast een AH-supermarkt. Het is bovendien de eerste McDonald’s van Europa, al strijkt de Amerikaanse formule enkele dagen later ook neer in München.
Maar hiermee is het gewezen horecaportfolio van AH en Ahold nog niet compleet. Zo heeft het supermarktconcern vanaf 1978 een cateringbedrijf onder de naam Apco. Het wordt in 1983 verkocht aan Van Hecke, het Nederlandse bedrijf dat tegenwoordig volledig is geïntegreerd in Sodexo Nederland.
Vaarwel horeca
Met de verkoop van zijn 30 AC Restaurants, waarvan 16 in Nederland, zegt Albert Heijn in 1989 de horeca vaarwel. Op het gebied van horeca en foodservice staat AH vervolgens een kleine dertig jaar droog. Wel opent het bedrijf in 2000 zijn eerste gemakswinkel onder de naam AH to go. Hoewel het overduidelijk foodretail is, kun je er koffie en een warme appelflap krijgen voor dadelijke consumptie.
In onze tijd begeeft Albert Heijn zich met nieuwe concepten uit eigen huis weer openlijk op het foodservicepad. Gaan wij bij AH uit eten? In Nederland staat het fenomeen de superant, “uit eten in de supermarkt”, nog in de kinderschoenen. In Amerika en Engeland is het de gewoonste zaak van de wereld om te gaan dineren op de winkelvloer. Trouwens, in zekere zin zijn we hier in Nederland ook de afgelopen jaren al vertrouwd geraakt. Denk maar eens aan de duizenden Nederlanders die op een doordeweekse dag voor een habbekrats ontbijten bij warenhuizen als Ikea en de Hema.
Albert Heijns grootste concurrent Jumbo bijt in de supermarktwereld het spits af. Jumbo neemt begin 2016 restaurantformule La Place over uit de failliete boedel van warenhuisconcern Vroom & Dreesman. Jumbo worstelt zichtbaar met de positionering van La Place. Maar voor de langere termijn lijdt het geen twijfel: de superant en maaltijdbezorging zijn voorwaarden om als supermarkt te kunnen overleven.
Voorspeld wordt immers dat vele honderden supermarkten in ons land zullen verdwijnen, simpelweg omdat hun verzorgingsgebied te klein is om goed geld te kunnen verdienen. Bovendien loert een allesverslindende Amerikaanse concurrent verlekkerd naar de vaderlandse levensmiddelenomzet. Ja, Amazon zal de traditionele vaderlandse supermerken het vuur ongenadig aan de schenen leggen.
Een verhaal over broodjes: Slordig belegd
Foto: archief McDonald’s Nederland